Thema: Conflict & Compassie
dinsdag 20 oktober 2015 – Museum M | de Bib Leuven
Bent u persoonlijk of beroepshalve begaan met leefkwaliteit? Vindt u stilte, rust en ruimte belangrijk in het leven van alledag?
Streeft u ook naar momenten van kwaliteitsvolle aandacht en eenvoud?
Dan is deze trefdag ieder jaar eind oktober een uitgelezen kans voor inspiratie, uitwisseling en ontmoeting.
Onderstaand vindt u informatie over de voorbije editie 2015, met tekstbijdragen en sfeerbeelden.
Waerbeke ijvert voor stilte, rust en ruimte, kwa¬li¬teits¬volle aan¬dacht en eenvoud. Als sociaal-culturele bewe¬ging slaat ze een brug tussen overheid, maatschappe¬lijke or¬gani¬sa¬ties, on¬der¬wijs- en vormingsinstellingen, be¬drijven… en het ruime pu¬bliek. Zij organiseert jaarlijks in Vlaande¬ren en Brussel de campagne cultuur van de stilte.
De trefdag zoemde dit jaar in op het brandend actuele thema Conflict & Compassie. Conflicten en spanningen beheersen niet alleen het nieuws, maar maken onlosmakelijk deel uit van het menselijke bestaan. Hoe kunnen we ons hiertoe verhouden?
Door middel van een inspirerend aanbod van sprekers, getuigenissen, workshops en artistieke expressie onderzochten we de verbindende en helende kracht van mededogen, empathie, geweldloze communicatie en milde open aandacht.
Compassie als spontane uitdrukking van doorleefde stilte biedt zicht op het doorbreken van de spiraal van geweld en onbegrip. Jour¬naliste Betty Mellaerts was gastvrouw.
Omdat we merkten dat vele deelnemers behoefte en interesse hebben om sommige bijdragen van de dag te herbeleven, hebben we de bestaande webstek hier en daar aangepast en aangevuld. Ook wie niet de kans zag deel te nemen, kan zo nog mee genieten van de rijke oogst van deze dag.
De trefdag van de sociaal-culturele beweging Waerbeke op dinsdag 20 oktober was een samenwerking van 30CC (cultuurcentrum Leuven),Museum M, KULeuven (IdeaLab Stille Wenken | Silent Signs) en Waerbeke, en ging vooraf aan dederde editie van ‘Stille Nacht’, een cultureel avondprogramma in de Stadsschouwburg rond traagheid en het omgaan met stilte. Annelies Beck (VRT Terzake) kreeg dit jaar de sleutel in handen om ‘Stille Nacht’ klank en kleur te geven. Met schrijvers allerhande ging zij dieper in op de thematiek van stilte of de drang naar verstilling.
Programma
9u – onthaal & aanmelding
Dirk Sturtewagen
Sinds 2002 stichter & coördinator van de sociaal-culturele beweging Waerbeke. Ligt mee aan de basis van het Stiltegebied Dender-Mark en van het Waerbekehuis dat in het hart van dit eerste officieel erkende stiltegebied tot ontwikkeling komt.
Betty Mellaerts
Gastvrouw Waerbeke Conferentie 2015. Journaliste & schrijfster. Bekend als presentatrice van diverse radio-en televisieprogramma’s.
10u00 – openingslezing
Karel Verhoeven
Journalistiek & Empathie
Lees hier een bewerkte versie van de lezing (verscheen in De Standaard, 24-25 oktober 2015).
Karel Verhoeven is sinds 2010 co-hoofdredacteur van De Standaard. Met een zeer ruime opleiding in talen en filosofie leerde hij het vak van journalist van onderuit kennen, van het fait divers tot het intellectuele interview. Met een tent en een minimum aan bagage zoekt hij regelmatig de wildernis op: van Alaska tot het hoge Noorden, weg van de platgetreden paden en zonder doel. Ook in de journalistiek koestert Karel het verlangen naar inzicht, reliëf en dieptezicht. Als gedreven en inspirerend hoofdredacteur die leiding geeft aan zowat 120 journalisten staat Karel Verhoeven in het brandpunt van de opinievorming in ons land.
“Conflict is de brandstof van journalistiek. Waar de rangen worden doorbroken, rust, vrede of veiligheid worden verstoord, waar de status quo wordt uitgedaagd, een nieuwe figuur opstaat, een ander idee voet aan de grond krijgt, daar ontstaat ‘nieuws’. Doorbreken is opwindend. Doorbreken maakt verandering, vooruitgang en vernieuwing mogelijk. Daarom is nieuws in zijn beste verschijningsvorm best spannend.
Toch worstelt de journalistiek met die conflictverslaving. De destructie van het conflict is opwindender dan het langzame proces van transitie en transformatie. Opwinding genereert aandacht. Niets zo stimulerend als aandacht geven en krijgen. Critici werpen terecht op dat die aandachtseconomie iets amoreels heeft. Dit is naar mijn gevoel het meest fundamentele bezwaar tegen nieuwsmedia.
Op haar best is journalistiek wanneer de aandacht die ze wekt, moreel gegrond is. De beste journalistiek slaagt er pas in om conflict zin te geven als het ethisch kompas geworteld is in de emoties, en als de verslaggeving de emoties ook onbeschroomd aanspreekt. Maar hier loert sensatie om de hoek en moeten we het hebben over het vitale onderscheid tussen de kitsch van de sensatie en de rationaliteit van empathie.”
10u30 – muzikaal intermezzo
Ilse Vromans
Ilse Vromans bespeelt vele soorten fluit, van de barokke traverso, over de moderne dwarsfluit tot en met etnische instrumenten, zoals de shakuhachi. Zij genoot haar opleiding aan het Brabants Conservatorium waar ze Cum Laude de diploma’s ‘Docerend’ en ‘Uitvoerend Musicus’ behaalde. Aan de Muziekacademie van Veurne is ze op dit moment een gewaardeerde pedagoge. Haar palmares met cd-opnames met hedendaagse, oude en wereldmuziek oogt indrukwekkend.
Barbara Raes studeerde kunst- en theaterwetenschappen aan de Universiteit Gent. Zij leidde o.a. het artistieke team van Vooruit en was mede-oprichter van Greentrack, een overkoepelend orgaan dat streeft naar duurzaamheid in de Gentse kunstensector. Eind 2014 nam zij afscheid van Vooruit met een tekst waarin zij pleit voor ‘volhoudbaarheid en meer mildheid in een sector die over zijn eigen voeten struikelt’. Sindsdien is ze lid van de Brusselse kunstenwerkplaats FoAm. Ze volgde er ‘Transiency’, een residentie voor een ‘kunstenaar-in-transformatie’. Sinds kort is ze werkzaam als onderzoeker bij het KASK-School of Arts in Gent. Hierin focust ze zich op de creatie van eigentijdse, alternatieve (afscheids)rituelen voor niet-erkend verlies.
Grote woorden over transitie beginnen met kleine revoluties vanuit een eerlijk veranderingsproces in jezelf. Zo werd ik – na 15 jaar passionele inzet in de kunstensector – geconfronteerd met een burn-out. Daarna gaf ik mezelf een jaar om te ‘vervellen’ en mijn leven opnieuw te ‘formateren’. Duurzaamheid, het streven naar rechtvaardigheid en integriteit kwamen voorop te staan. Twee bronnen hielpen me door die innerlijke transitie: Het werk dat weer verbindt van Joanna Macy en Theory U. Dit theoretische model gaat ervan uit dat fundamentele ‘systeemveranderingen’ beginnen bij jezelf: je daalt af [langs het ene been van de U] om – na een diepgaande omslag – [langs het andere been] terug naar boven te klimmen. Graag wil ik getuigen over de lange reis, het verzet en het verlies, de troost en de hoop die bij het verlangen horen om het leven om te denken en de tijd aan mijn zijde te houden.”
11u10 – muzikaal intermezzo
11u10 – muzikaal intermezzo
Betty Mellaerts in gesprek met:
Ramin Samadzai
is als tiener samen met zijn moeder en jongere broer uit Afghanistan gevlucht. Zo kwam hij in een roeiboot vanuit Turkije in Europa terecht. Ramin is mede-oprichter van KidsParlement, een organisatie van en voor kinderen ‘zonder papieren’.
Reginald Verhofstede
was als Belgische paracommando en blauwhelm getuige van de genocide in Rwanda. Dit betekende een ommekeer in zijn leven. Sindsdien besloot hij niet langer louter te ‘gedenken’, maar actief mee te helpen aan het doorgeven van een ‘verhaal van vrede’.
Reginald Verhofstede
verloor drie jaar geleden zijn dochter Edith. Na haar lange persoonlijke strijd met een ondraaglijke ziekte besloot zij uit het leven te stappen, hoewel zij meermaals om euthanasie had gevraagd.
12u30 – lunch & middagpauze
11u10 – muzikaal intermezzo
Betty Mellaerts in gesprek met:
Recente reacties